Als versterkte wijn kent Sherry veel liefhebbers in de cocktailwereld. Het brengt de verfijning van wijn naar de cocktails en heeft voldoende alcohol om niet te verdwijnen tussen de andere ingrediënten. Het Spaanse Gonzalez Byass, een van de bekendste sherryhuizen ter wereld, speelt daar goed op in door jaarlijks een cocktailwedstrijd te organiseren. De “Tio Pepe Challenge” is vernoemd naar hun populairste sherry en staat bekend als een van de uitdagendste cocktailwedstrijden in het circuit. De deelnemers worden niet enkel getest op hun cocktail skills, maar ook op hun smaakvermogen in een blind tasting en in hun handigheid met de iconische venencia.

Eerder kon je hier lezen dat de Brugse barman Robbe Dupon de Belgische finale won, en zo een ticket scoorde naar de wereldwijde finale in Jerez de la Frontera, de bakermat van sherry. Ook in die eindfinale wist de jonge Bruggeling van Straight Up Drinks alle andere deelnemers achter zich te laten en zich te kronen tot de winnaar van de Tio Pepe Challenge 2024.

Feria de Jerez

Traditioneel vind de wereldwijde finale plaats tijdens de Feria del Caballo, ook wel de Feria de Jerez genoemd. Zowat elke stad en dorp in Spanje heeft een eigen feria, een jaarmarkt zeg maar, waar de lokale cultuur, geschiedenis en gastronomie gevierd wordt. De ferias in Andalusië behoren tot de meest kleurrijke en grootste van het land. En binnen Andalusië is er nog 1 die er bovenuit steekt: de Feria del Caballo, in Jerez de la Frontera.

Naast de enorme kermis herbergt een weelderig park met palmbomen meer dan 200 casetas – mooi aangeklede feesttenten die uitgebaat worden lokale verenigingen, clubs en ook de sherrybodega’s van de streek. De Feria del Caballo bestaat al meer dan 500 jaar en ontstond als markt waar paarden verhandeld werden. Al snel groeide het uit tot veel meer dan een paardenmarkt. Het is nu een van de grootste festivals van Spanje. Overdag gaat er nog steeds veel aandacht naar de (ras)paarden, maar ’s avonds wanneer de zon onder gaat en alle lichtjes aangaan wordt er duchtig gefeest, gegeten en gedronken.

Lokale preselecties

In 14 landen van over de hele wereld, van Europa tot Zuid-Amerika, gaat Gonzalez Byass eerst van start met lokale finales. Alle professionele bartenders van het land mogen zich inschrijven voor de wedstrijd door een recept in te sturen. Op basis hiervan kiest een jury 10 finalisten die mogen strijden voor een ticket naar de wereldwijde finale in Jerez de la Frontera.

In de Belgische finale won Robbe Dupon (Brugge), de freelancer bartender die de kneepjes van het vak leerde in topzaken zoals “a bar with shapes for a name” (Londen) en Restaurant Willem Hiele (Oudenburg). Met zijn cocktail El Nogal – op basis van oloroso sherry die geïnfuseerd werd met koffie – kon hij de jury het meest bekoren.

Wereldwijde finale

De wereldwijde finale is een meerdaags evenement met verschillende etappes. Op de eerste wedstrijddag moeten alle bartenders zich opnieuw bewijzen met de proeven die ze al kennen uit de lokale preselecties. Echter ditmaal tegen alle winnaars uit de 14 deelnemende landen.

De eerste proef is een blind tasting, met sherry-wijnen uit het volledige premium gamma van Gonzalez Byass, gaande van beendroge Fino-sherry tot mierzoete PX-sherry. Die extreme smaken en aroma’s zijn makkelijk uit elkaar te houden, maar uiteraard wordt het voor de deelnemers moeilijk gemaakt door vooral sherry’s te kiezen die dichter bij elkaar aansluiten. Zoals bijvoorbeeld een amontillado of een oloroso naast een palo cortado te zetten, een stijl die qua aroma’s doet denken aan een amontillado en qua smaak aan een volledig oxidatief gerijpte oloroso. Of een half-zoete medium sherry naast een iets zoetere dulce, waarbij het verschil in zoetheid en textuur veel kleiner is dan bij de extremere stijlen. De wijnen worden geserveerd in zwarte glazen. Dit maakt de proef nog lastiger, omdat er een zintuig – zicht – weggenomen wordt.

In de tweede proef moeten de finalisten met de venencia aan de slag. De venencia is intussen uitgegroeid tot hét symbool van de sherry-industrie, maar kent een lange geschiedenis. Elk detail van dit werktuig is erg doordacht ontworpen, van de vorm van het proefbekertje tot de lange, flexibele schacht en het haakje aan het einde ervan toe. De venencia wordt nog steeds gebruikt waarvoor het destijds ontworpen was – proefstaaltjes nemen uit de sherryvaten – maar kent nu vooral ook een ceremoniële waarde. In de venencia challenge moeten de deelnemers als volleerde venenciadores een wijnglas vullen met sherry vanop een hoogte. Op deze manier wordt de sherry verlucht na een jarenlange vatrijping.

Als slotproef van de eerste wedstrijddag, de cocktailpresentatie, waarin alle deelnemers ook hun winnende sherry-cocktail, presenteren aan een vakjury bestaande uit Silvia Flores Cintado (wijnmaker bij Gonzalez Byass), Salvador Chirino Robledo (oenoloog en cask manager bij Gonzalez Byass) en Diego Cabrera (eigenaar cocktailbar Salmon Guru, Madrid).

Cocktails

De Italiaanse finalist Valerio Sordi presenteert een van de meeste verrassende sherry-cocktails, de hot banana highball. De cocktail combineert Leonor, de palo cortado sherry van Gonzalez Byass, met brandy, een cordial van banaan en pikante habanero chocolade bitters. De Noorse deelnemer, Alexandros Giagiakos, maakt de ‘1935‘. Het is een drankje een culinaire insteek, op basis van fino sherry, groene appel, komkommer, een oleo saccharum shrub (citrusolie-siroop met azijn), groene chartreuse, Iberico-ham en Parmezaanse kaas. Sigfried Egger-Gassner, de Duitse kandidaat, kiest voor de Jerez Boulevard. Een eigen creatie, maar duidelijk een twist op de Boulevardier, met whisky, oloroso sherry en rode vermouth. Afgewerkt met Frambozenbitters en een tinctuur van chilli-pepers.

De Spaanse Gonzalo Almenglo speelt een thuiswedstrijd en bewijst zijn goede productkennis. Zijn cocktail La Viña combineert Tio Pepe met brandy, perenlikeur, kamille en een garnituur van amandel. Voor het Verenigd Koninkrijk brengt Marco Maiorano zijn Italiaanse flair mee en de Rovere, een cocktail op basis van Tio Pepe, whisky met vijgen geïnfuseerd, een gezouten karamel-verjus, en (hoe kan het ook anders voor een Italiaan) een vleugje amaro. De Colombiaanse Andersson David Vargas noemt zijn cocktail Ventura, een drankje met Tio Pepe, Solera 1847 cream sherry, een cordial van basilicum, munt en koriander, afgewerkt met enkele druppels sesamolie.

Santiogo Angeletti (Argentinië) maakt zijn cocktail, de Sinergia, met amontillado sherry én zoete cream sherry, vermouth, ginger ale en enkele druppels gekruide zoutoplossing. Voor Zwitserland mag Csaba Hunor Deak de kers op de taart proberen te zetten met zijn cocktail “The sherry on top“. Een cocktail met Tio Pepe, Lepanto PX brandy, een orgeat van geroosterde cashews, limoensap en ananassap. De Entre dos tierras van Poolse finaliste Dominika Bernatowicz bestaat uit Tio Pepe, witte vermouth, appelsienlikeur en olijvenjus.

De Mexicaanse kandidaat Jonatan Ramirez Cruz presenteert de Union, een cocktail met Tio Pepe, whisky op smaak gebracht met avocado en een cordial van frambozen. De Finse Aniina Viskari is een van drie dames in de wereldwijde finale. Ze bewijst dat ze zeker niet moet onderdoen voor haar collega’s met haar cocktail Blind Spot, op basis van Tio Pepe, The London N°1 gin, een cordial van groene appel en kokosolie, matcha-thee, een lichtpikante tinctuur en enkele druppels zoutoplossing.

De cocktails die het meeste in de smaak vallen bij de jury zijn die van België, Nederland en Slowakije. Voor Nederland staat Luke Jackson, van de jonge bar Belly of the Beast, in de finale. Zijn cocktail heet Hand Grenade, een verwijzing naar de granaatappel die hij gebruikt in zijn cocktail, naast fino sherry en gin. De Slowaakse Sara Pestova noemt het cocktail de Jerezano. Het is een cocktail die fruitigheid combineert met hartigheid: Tio Pepe, whisky, galangal (“Thaise gember“), abrikoos, selderij en aardpeer. Afgetopt met tonic. De Belgische finalist, Robbe Dupon, verdedigt zijn landskleuren met de El Nogal. Voor deze cocktail gebruikt hij onder meer honey butter fatwashed Nomad Outland whisky. Fatwashing is een proces waarbij je de smaken van een vetstof aan een spirit kan toekennen zonder dat de vetstof er in blijft. Verder toont hij ook een andere techniek – infuseren – door oloroso sherry verder op smaak te brengen met traag geroosterde koffie. Hij voegt er een rode vermouth van La Copa aan toe, een vermouth die gemaakt wordt op basis van sherry van Gonzalez Byass. Hij werkt de cocktail af met een kleine hoeveelheid suikersiroop, een dash zoutoplossing en 3 druppels walnootolie die het geheel samenbrengen.

Top 3 gaat door tot de bekendmaking van de ultieme winnaar

Enkel de top 3 gaat door naar de tweede fase van de wedstrijd. In dit geval dus België, Nederland en Slowakije. De finalisten van deze 3 landen mogen een team samenstellen uit de kandidaten van de overige landen. Als team krijgen ze een dag om een nieuwe cocktail te bedenken en deze voor te stellen aan een nieuwe jury, bestaande uit wijnlegende Antonio Flores, barlegende Diego Cabrera, master distiller Rocio Trillo en global brand ambassador Joao Vicente.

Robbe Dupon (België) omringt zich met de deelnemers van Argentinië, het VK en Spanje. De Slowaakse Sara Pestova kiest voor Zwitserland, Polen, Italië en Mexico. Voor Nederland kiest Luke Jackson voor Duitsland, Noorwegen, Colombia en Finland.

Het nieuw samengesteld team Slowakije presenteert als eerste de nieuwe cocktail, La Fusión. Vervolgens is het de beurt aan Luke Jackson, die voor team Nederland de Feria Fi(g)zz naar de jurytafel brengt, een cocktail op basis van gin, amontillado sherry, vijgenlikeur en een frisse cordial van grapefruit en amandel, afgetopt met sodawater. Als derde kandidaat staat Robbe Dupon op voor België, hij werkt zijn cocktail, Es Ahora, aan tafel af met een spray. Een slimme zet die alle zintuigen van de jury aan het werk zet.

Voordat er over gegaan wordt naar de punten van de jury is er eerst nog de uitreiking van de publieksprijs, deze gaat naar Luke Jackson (Nederland).

Daarna is het grote moment aangebroken, de bekendmaking van de winnaar van de Tio Pepe Challenge 2024 Global Finals. Aan de uitreiking is een geldprijs verbonden, maar de eer om jezelf winnaar te mogen noemen is de ultieme bekroning. Op de derde plaats eindigt Sara Pestova (Slowakije), Luke Jackson (Nederland) mag zich de runner-up noemen en de winnaar van Tio Pepe Challenge 2024 is de Belgische deelnemer Robbe Dupon! Hij is hiermee de allereerste Belgische winnaar van deze wedstrijd en maakt deel uit van een selecte club Belgische bartenders die winst in een wereldwijde finale op hun palmares mogen vermelden.