Fermentatie, aangedreven door gist, vormt de essentie van alcoholische dranken. Gist transformeert suiker in ethanol, CO2, water en bubbels, met alcohol als bijproduct. Diverse giststammen creëren unieke esters, resulterend in smaken als bijvoorbeeld peer, passievrucht, of mango.

Gist is van cruciaal belang bij het maken van dranken, en begrip van zijn rol kan lucratief zijn. Toch is het een kunst, gebaseerd op geur en smaak, eerder dan exacte wetenschap.

Bij Teeling Irish Whiskey hebben ze dat goed begrepen. Fermentatie was dan ook het centrale thema van een internationale cocktailwedstrijd die Teeling in 2020 voor het eerst organiseerde. Annus horribilis 2020, het jaar dat COVID-19 voor een wereldwijde pandemie zorgde, was geen makkelijk jaar voor de horeca-sector. Voor mij persoonlijk was er in datzelfde jaar wel een hoogtepunt. Ik nam deel aan de cocktailwedstrijd van Teeling en won de Belgische finale!

Drie jaar na datum krijg ik op Facebook een leuke herinnering aan de overwinning en ik besef me dat ik er toen zelf niets over geschreven heb. Tijd om dat goed te maken dus. Des te meer omdat Teeling’s Brand Ambassor Chris Hayes rondloopt met het idee om de wedstrijd nieuw leven in te blazen. Wie interesse heeft om deel te nemen kan hier misschien inspiratie uit putten.

Met fermentatie als centrale thema kan je veel richtingen uitgaan. Ik besluit mijn inspiratie te gaan zoeken in de geschiedenis van Teeling Whiskey. De roots van het Ierse merk gaan terug tot het begin van de 18e eeuw. In diezelfde periode werd ‘Milk Clarification‘ ontdekt (of op z’n minst voor het eerst gedocumenteerd) als bewaringstechniek voor verse sappen. Een leuke link om mee aan de slag te gaan – en met Kefir-melk vind ik meteen mijn haakje met het verplichte fermentatie-aspect.

Read the manual!

Op de wedstrijd moet ik me meten met winnaars van andere wedstrijden, zoals David Lebeer (nationale winnaar Diageo World Class en wereldwijd winnaar van Rémy Martin Timeless Sidecar), Ran Van Ongevalle (wereldwijd winnaar Bacardi Legacy) en Dieter Van Roy (nationaal winnaar Diageo World Class). Maar ook met enkele jonge bartenders met frisse ideeën. Als ik kans wil maken op de overwinning, moet ik me dus goed voorbereiden. De eerste stap daarin is het reglement van de wedstrijd meermaals doorlezen. Vooral om te zien dat je geen fouten maakt tegen de spelregels, dat zorgt er namelijk instant voor dat je geen kans meer maakt op de overwinning. Anderszijds is het belangrijk om de regels goed te kennen om af te tasten hoever je wél kan gaan.

Omdat ik zelf al vaak jurylid geweest ben in cocktailwedstrijden (25+ wedstrijden op de teller in 12 verschillende landen!) weet ik goed waar je allemaal op moet letten op punten te scoren, en minstens even belangrijk om geen punten te verliezen. Maar het àllerbelangrijkste is wellicht beseffen dat een lekker drankje serveren meestal niet voldoende is om te overwinnen. Een lekkere cocktail is de basis! Maar je moet er vanuit gaan dat àlle bartenders die de finale gehaald hebben een lekker drankje presenteren, en dat je dus op een andere manier het verschil moet maken. Een van de manieren om dat te doen is door storytelling!

Plakfactor

Storytelling mag je letterlijk vertalen als het vertellen van een verhaal. Het geheim van een goed verhaal is de plakfactor! Je kan makkelijk testen of een verhaal al dan niet plakfactor heeft. Vertel iemand een verhaal en vraag om het verhaal terug te vertellen aan jou. Als die persoon alle belangrijke info uit het verhaal kan herhalen voor je, dan heeft het verhaal de nodige plakfactor.

Plakfactor gaat niet over wélk verhaal je vertelt, maar over hoe je het vertelt. Je kan het meest saaie wetenschappelijk artikel omvormen tot een verhaal met plakfactor. Een bekend voorbeeld is een wetenschappelijke studie over popcorn waarin verteld werd dat een medium zak popcorn uit de bioscoop tot 37 gram verzadigd vet kan bevatten. Geen haan die er naar kraaide. ‘37 gram verzadigd vet‘ zegt immers niets voor mensen zonder de nodige expertise. Is 37 gram goed of slecht? En als het slecht is, is het dan héél slecht (zoals een pak sigaretten per dag) of een beetje slecht (zoals af en toe een koekje snoepen). Ik zal het u vertellen: 37 gram is héél slecht, maar het artikel bracht geen zoden aan de dijk en werd door geen enkele journalist opgepikt!

Tot ene Art Silverman het artikel herschreef en er de nodige plakfactor aan toevoegde. Het nieuwe artikel kopte: “een medium popcorn in de bioscoop bevat meer aderverstoppend vet dan een ontbijt met spek en eieren, een Big Mac met frietjes als lunch en een diner van biefstuk met alles er op en eraan bij elkaar!“. Hij vergat ook het visuele aspect niet en stalde alle vernoemde voedingswaren uit op een tafel om de boodschap kracht bij te zetten. De volgende dag stond het artikel op de voorpagina’s van de 3 grootste kranten van de Verenigde Staten en werd het opgepikt door bijna alle grote televisiezenders. Het artikel dat eerst niemand kon boeien, was nu zo sterk dat de verkoop van popcorn in de bioscoop tot een historisch dieptepunt daalde. Sindsdien zitten er heel wat minder verzadigde vetten in bioscoop-popcorn!

Doel van de wedstrijd

Plakfactor is belangrijk, maar het is natuurlijk niet het enige aspect waar je rekening mee moet houden bij storytelling. Als je in een cocktailwedstrijd het verhaal over popcorn zou vertellen, ga je weinig punten scoren. Uiteraard is de inhoud van het verhaal ook belangrijk.

Vergeet daarbij één ding nooit uit het oog en dat is het doel van de wedstrijd. Kijk daarbij zeker ook naar het grotere plaatje. Merken kleden wedstrijden vaak in rond een bepaald thema waarmee ze geassocieerd willen worden. Maar het einddoel is altijd hetzelfde: meer product verkopen! De kunst is het doel van het organiserende merk mee helpen te bereiken én op de manier waarop het merk dat wil doen. Zoek naar hints in alle communicatie die het merk voert rond de wedstrijd en zoek de normen en waarden van het merk op. Vertel een verhaal dat aansluit bij de doelen van het merk.

Concreet voor deze cocktailwedstijd zag ik dat Teeling in die periode sterk inzette op de roots van het merk. Dat werd voor mij dus de kapstok waar ik m’n verhaal aan kon ophangen. Ik gebruikte een cocktailtechniek die gelinkt kon worden aan de beginjaren – give or take a few years – van de voorloper van Teeling. Dat werd de basis van mijn verhaal.

Cocktail

De allerbelangrijkste regel voor de cocktail is dat het organiserende merk de ster van het drankje is. Geen enkel merk zit te wachten op een cocktail met 7 ingrediënten die niets met het merk te maken hebben. Zowel in de smaak als in de storytelling moet ‘de Teeling in kwestie’ de hoofdrolspeler zijn. Die lead actor moet ondersteund worden door een supporting cast die goed samenwerken met de hoofdacteur – en geen andere ster!

Fermentatie als thema was gevaarlijk daarin. Sommige fermentaten die meteen in me opkwamen zouden de smaak te sterk overheersen. Een milk clarification met Kefir-melk daarentegen sluit voldoende aan bij het thema zonder de smaak van de Teeling whiskey naar de achtergrond te duwen. In tegendeel, het haalt de scherpe randjes af van de andere ingrediënten die ik zou toevoegen.

Ik maakte een eenvoudige cocktail van whiskey, orgeatsiroop, limoensiroop en Angostura bitters. Die goot ik over de melk. Smaakt dat dan naar melk? Nee, helemaal niet. Het limoensap zorgt er (in de juiste dosis) voor dat de melk omgezet wordt naar wrongel. Die wrongel vormt een natuurlijke filter die de cocktail doorlaat maar de scherpe kantjes er afhaalt én de kleur er uitfiltert. De wrongel mag natuurlijk niet mee in de cocktail, maar die kan je eenvoudig tegenhouden met een koffiefilter of zeefdoek.

Meer dan een medaille

Het leverde me de winst op in de nationale finale! Helaas werd de wereldwijde finale, die in Dublin zou plaatsvinden, afgelast vanwege de reisrestricties die de COVID-pandemie met zich meebracht. Desalniettemin was het een ontzettend leuke ervaring, waarin ik veel bijleerde. Door zelf te experimenteren, door opzoekingswerk, door te kijken en luisteren naar wat de andere bartenders presenteerden,.. Zelfs al ga je niet met een gouden medaille naar huis, valt er zoveel te winnen door deel te nemen aan een cocktailwedstrijd.

Ben je als drankmerk of -distributeur (groot of klein) op zoek naar een ervaren jurylid? of zoek je iemand die je kan helpen met een eerste wedstrijd op poten te zetten? Het opstellen van reglement en score-systeem, samenstellen van jury, concept uitwerken,.. Daarvoor kan je rekenen op mij! Neem contact op met mij via yannick {at} negroni.be

Struggle je met het overtuigen van mogelijke deelnemers? Ook daarbij kan ik helpen. Middels een workshop met tips & tricks om zonder stress aan een cocktailwedstrijd deel te nemen, zorg ik er voor dat alle twijfelaars sterker in hun schoenen staan om de stap te zetten. De workshop is opgebouwd vanuit mijn jarenlange ervaring als jurylid van nationale en internationale wedstrijden.

---

Tekst: Yannick Van Dyck
Foto’s: screengrabs uit de video die ik maakte voor de wedstrijd

---